31/5/2003
Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Uluslararası Kalkınma Ajansı Yöneticisi Andrew S. Natsios, 1974'den bu yana Kıbrıs'ta siyasi bir çözüme ilk kez bu kadar çok yaklaşıldığını belirterek, 'Bir çözüm bulunamazsa, bu utanç verici olacaktır' dedi.
Kıbrıs'ın Avrupa Birliği (AB) üyeliğinin, Kıbrıs sorununa bir çözüm bulunması çabalarında yeni bir faktör oluşturduğuna işaret eden Natsios, hükümetinin Annan Planı'nı desteklemeye devam ettiğini, adada bir çözümün sağlanmasına yardımcı olacaklarını vurguladı.
Kıbrıs Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Süleyman Ergüçlü ve Güney Kıbrıs'ta yayımlanan Fileleftheros Gazetesi'nden George Stılianou'ya ortak bir mülakat veren Andrew Natsios, Kıbrıs'ta insan hakları alanında meydana gelen son gelişmelerin ve sınırlı serbest dolaşım hakkının uygulanmasını, soruna bir çözüm bulunması yönünde atılmış önemli bir adım olarak değerlendirdi.
Kıbrıs'ta uzun süreden beri sürdürülmekte olan iki toplumlu programların, iki toplum arasında bir uzlaşma sağlanması açısından önemli olduğunu ifade eden Natsios, bu programlarla büyük ilerlemeler kaydedildiğini söyledi.
Bu programlarla toplumlar arasında bir uzlaşma yaratılmasına rağmen, bunun siyasi çözüme bir alternatif teşkil etmediğini ifade eden Natsios, siyasi liderlerin anlaşma sağlayarak siyasi bir çözüme varılmasının gerekli olduğunu vurguladı. Natsios, bu çözümün kalıcı ve iki tarafı da tatmin edici olması gerektiğine dikkat çekti.
Ülkesinin Avrupa Birliği'nin düzenleyeceği Bağış Konferansı'na katılacağını da hatırlatan Natsios, bu konferansta sağlayacakları finansal yardımdan Kıbrıs'ın da yararlanacağını söyledi.
Amerikalı yetkili, Kıbrıs'a yapılacak finansal yardımın adada çözüm bulunmasıyla bağlantılı olduğuna işaret ederek, 'Kıbrıs'ta bir uzlaşmaya varılmaması halinde, bu yapılacak yardımın daha az olması anlamına gelecektir. Bu nedenle kısa zamanda bir anlaşmaya varılması daha iyi olacaktır' diye konuştu.
'Çözüme ulaşılamazsa, bu utanç verici olacaktır'
Natsios, Kıbrıs'ta insan hakları açısından meydana gelen gelişmeler ve sınırlı serbest dolaşım hakkının uygulanmasıyla 1974'ten sonra Kıbrıs'ta siyasi bir çözüme ilk kez bu kadar yaklaşıldığını, bu fırsatın yitirilmemesi gerektiğini ifade etti.
Kıbrıs'ta çeşitli izlenimler edindiğini anlatan Natsios, kaydedilen bu kadar ilerlemeden sonra bir çözüm bulunamaması ve görüşmelerin başarısızlığa uğramasının utanç verici olacağını söyledi. Avrupa Birliği konusuna da değinen Natsios, Kıbrıs'ın AB üyeliğinin Kıbrıs sorununa bir çözüm bulunması çabalarında yeni bir faktör yarattığını kaydetti. Natsios, Kıbrıs'ın AB üyeliğinin, Kıbrıs'a olan dikkatlerin yoğunlaşmasına neden olduğunu da belirtti.
Natisos, tüm tarafları tatmin etmenin mümkün olmadığını belirterek, 'Kimse kaybetmek istemez, ancak bir şeylerden fedakarlık yapmalıdır ve bunlara göre hesaplama yapılmalıdır' diye konuştu.
Natsios, Kıbrıs'ta ortaya çıkan imkanların ve sunulan fırsatların kaçırılmasının utanç verici olacağını yeniledi.
'Çözümden sonra çabalarımız yoğunlaştırılacak'
Natsios, Amerika Birleşik Devletleri Uluslararası Kalkınma Ajansı'nın Kıbrıs'a yaptığı finansmanlarla yürütülen programlarla, Kıbrıs'ın yeniden birleşmesi ve eskiden yaşananların tekrarlanmamasının, barışçıl bir gelecek sağlanmasının hedef alındığını söyledi.
USAID'nin katkılarıyla uzun süreden beri devam eden programlarla gençlerin, yetişkinlerin ve belediyelerin ilişkilerini canlı tutmaya çalıştıklarını anlatan Natsios, Kıbrıs'ta iki toplumun belediye başkanları arasındaki işbirliğiyle yürütülen çalışmalardan etkilendiğini ifade etti.
Natsios, belediye başkanlarının siyasi sorunları bir kenara bırakarak, kendi yetkileri çerçevesinde Kıbrıs'ın altyapısını düzenlemek için ortak projeler hazırladıklarını söyledi. Çözüm bulunmasından sonra da bu çalışmalarının yoğunlaşacağını tahmin ettiğini kaydetti.
'Kıbrıs'taki sorun, diğer bazı ülkelerdekine göre çok büyük bir sorun değil'
Kıbrıs'ın, USAID'nin yardım ettiği diğer ülkelere göre daha şanslı olduğunu ifade eden Andrew Natsios, dünyada pek çok siyasi çatışmaların ve sivil savaşların olduğu bölgelere ve ülkelere yardım yaptığını, yardım edilen bu ülkelerin 3'te 2'sinde çok ciddi ve karmaşık sorunlar bulunduğunu belirtti. Natios, bu ülkelerdeki sorunlara kıyasla Kıbrıs'taki sorunun çok büyük olmadığını gözlemlediğini ifade etti.
Kıbrıs'ta bir takım insanların iki toplumlu ortak projelerle ve aktivitelerle uzlaşma sağlanması yönünde adım atıklarına işaret eden Amerikalı yetkili, bu iki toplumlu programların uzun bir süreden beri devam ettiğini ve bunun iki toplum arasında bir uzlaşma sağlanması açısından önemli olduğunu, bu programlarla büyük ilerlemeler kaydedildiğini söyledi.
Natsios, buna karşın bu programların, siyasi çözüme bir alternative teşkil etmediğinin altını çizdi. Natsios, siyasi liderlerin uzlaşmasıyla oluşacak bir siyasi çözümün gerekli olduğunu vurguladı. Amerikalı yetkili bu çözümün kalıcı ve iki tarafı da tatmin edici olmasının önemine dikkat çekti.
'ABD, Kıbrıs'a yardımlarını sürdürecek'
Natisos, ülkesinin Avrupa Birliği'nin düzenleyeceği Bağış Konferansı'na katılacağını da anımsatarak, Amerika hükümetinin bu konferansa katılarak Kıbrıs'a finansal yardım sağlayacağını söyledi.
Amerika hükümetinin Annan Planı'nı desteklemeye devam ettiğini vurgulayan Natsios, Kıbrıs'ta çözümün sağlanmasına yardımcı olacaklarını söyledi.
Natsios, Kıbrıs'a yapılacak finansal yardımın adada çözüm bulunmasıyla bağlantılı olduğuna işaret ederek, 'Kıbrıs'ta bir uzlaşmaya varılmaması, yapılacak yardımın daha az olması anlamına gelecektir. Bu nedenle kısa zamanda bir anlaşmaya varılması daha iyi olacaktır' diye konuştu.
Amerikan Başkanı ve Genel Sekreterin teminatları yanında kendisinin de Kıbrıs'a yardım yapılması konusunda kişisel teminatı bulunduğunu söyleyen Natsios, Kıbrıs'ta uzun süreden beri devam eden iki toplumlu ortak programlardan ve çalışmalardan çok etkilendiğini, bu çalışmaların sürdürülmesini temenni ettiğini kaydetti.
Kıbrıs'a hangi alanlarda yardım yapacağı konusunun halen kesin olmadığını belirten Natsios, bu konularda kararların, Bağış Konferansı'nın işleyiş sürecinin takip edilerek yapılacağını söyledi.
Kıbrıs'ta barışın sağlanması halinde, Dünya Bankası'nın bağışta bulunacak ülkelerle iletişim kurarak bir takım tahminler ve saptamalar yapacağını söyledi. Natsios, 'Dünya Bankası hükümetlerle birlikte, ekonominin nasıl geliştirilebileceği, yaşam standartlarının nasıl yükseltilebileceği konusunda bir takım saptamalar yapıp, yöntem belirliyor ve bunlar için ne kadar para gerektiğini ciddi ve detaylı bir şekilde hesaplıyor' dedi.
Çözüm olduktan sonra yeni programların yapılıp yapılmayacağı konusunda şu anda bir tahminde bulunamayacağını ifade eden Natsios, ancak bir anlaşmaya varılmasından sonra bu konularda tahminler ve hesaplamalar yapılacağını ifade etti. Ancak, Natsios, bu konularda hızlı davranılması ve nelerin yapılabileceğinin hesaplanarak hemen uygulamaya geçirilmesi gerektiğini öğrendiklerini ifade etti. Natsios, bu şekilde davranılmasının ortaya çıkacak sorunları engelleyebileceğini kaydetti.
'Çözüm, herkesin yararına'
Bir soru üzerine, 1 Mayıs 2004'e kadar bir zaman sınırlaması bulunmasının yararlı olduğunu ifade eden Natsios, Kıbrıs sorununa bir çözüm bulunmasının bölgenin istikrarı için olduğu kadar Amerika'nın, NATO üyesi iki müttefiki olan Türkiye ve Yunanistan'ın siyasi ve ekonomik kazanımları için de önemli olduğunu vurguladı.
Amerika'nın, Bağış Konferansı'nda Kıbrıs'a yapacağı fınansal yardımın Kıbrıs'ta barışın korunmasını sağlayacağını da söyleyen Natsios, Kıbrıs'ta 10 farklı alanda altyapı çalışmaları yapıldığını, bu çalışmaların doğru yönde yapılması halinde ekonomik gelişmenin sağlanabileceğini ve yeni iş imkanları yaratacağını vurguladı. Natisos 'bu çalışmalarla ve programlarla, iki toplum arasındaki uzlaşmazlık barışçıl bir şekilde çözümlenecektir ve ilerleme kaydedilmesini sağlayacaktır' dedi. Natsios, Kıbrıs'a barış olduktan sonra da gelmeyi ümit ettiğini sözlerine ekledi.